Các bác sĩ cho biết, thời gian gần đây, nhiều nữ bệnh nhân rất trẻ nhập viện do mắc u quái buồng trứng hiếm gặp.
Bệnh lý phức tạp, điều trị tốn kém
Ngày 2/7, TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Trưởng Đơn vị Hồi sức Chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy (thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, trong thời gian 18 tháng gần đây, số ca bệnh nhân bị u quái buồng trứng dẫn đến viêm não tự miễn NMDAR tăng vọt. Cụ thể, bệnh viện đang điều trị cho 4 trường hợp.
Theo TS.BS Lê Quốc Hùng, độ tuổi của các bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy đa số (chiếm trên 70%) còn rất trẻ, trung bình là 23 tuổi. Các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng như hôn mê, co giật… dẫn tới việc điều trị rất khó khăn, phức tạp. Có 50% bệnh nhân nhập viện có u quái buồng trứng, 25% có u ở cả 2 buồng trứng. Điều đáng nói, những bệnh nhân này tiên lượng dè dặt về khả năng sinh sản sau này.
Bệnh viện Chợ Rẫy đã phối hợp với nhiều chuyên khoa của Bệnh viện Hùng Vương, áp dụng nhiều biện pháp điều trị kỹ thuật cao nên nhiều bệnh nhân đã được điều trị thành công. Và, 100% bệnh nhân có u quái buồng trứng đều được phẫu thuật cắt khối u.
TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy. (Ảnh: Nguyễn Lành).
"Bệnh này nếu chẩn đoán nhầm lẫn với các bệnh viêm não thông thường hoặc không được phát hiện thì bệnh nhân sẽ tử vong, chi phí điều trị cao", TS.BS Lê Quốc Hùng nói.
Cũng theo TS.BS Lê Quốc Hùng, chi phí điều trị trung bình một bệnh nhân viêm não tự miễn là 1 tỷ đồng. Sáu bệnh nhân có u quái buồng trứng đều được bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy phối hợp Bệnh viện Hùng Vương mổ cắt u thành công.
Nặng nhất là thiếu nữ 16 tuổi, được phát hiện u quái buồng trứng, dự định nghỉ hè sẽ phẫu thuật nhưng chưa kịp mổ thì đã lên cơn co giật, hôn mê. Đến nay, sau hơn 20 lần thay huyết tương, dùng những loại thuốc tốn kém, chi phí điều trị hơn 1 tháng nay trên 1,3 tỷ đồng.
Quá trình điều trị cho bệnh nhân này, đòi hỏi bác sĩ phải "cân não" nhiều lần. Các bác sĩ phát hiện u cả hai bên buồng trứng, cố gắng bóc tách giữ lại buồng trứng nhưng không được.
Bệnh viện cũng liên hệ nơi lưu trữ trứng, song không thể trữ được trứng non, chỉ giữ được 8 mẫu mô buồng trứng. Sau khi mất đi cả hai buồng trứng, bệnh nhân phải dùng nội tiết bổ sung suốt đời.
Bệnh rất mới, khó điều trị
Bác sĩ Huỳnh Thị Thúy Mai, Bệnh viện Hùng Vương cho biết: "Bệnh này đối với chúng tôi rất mới, nên cần đeo bám tìm nguyên nhân. Đối với bệnh nhân, khi có u buồng trứng, chúng tôi chỉ quan tâm u lành hay u ác. Còn về u buồng trứng sinh ra kháng thể để viêm não rất hiếm. Sau khi coi lại hồ sơ, chúng tôi nhận thấy có 4.000 ca u quái buồng trứng ở bệnh nhân, trong đó đã phẫu thuật 600 ca".
Bác sĩ Chuyên khoa 2 Huỳnh Thị Thúy Mai, Bệnh viện Hùng Vương chia sẻ về ca bệnh.
Bác sĩ Chuyên khoa 2 Đỗ Thị Ngọc Khánh, Phó khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết thêm, điều các bác sĩ trăn trở nhất là khi bệnh nhân quá trẻ. Nếu mắc bệnh này, sẽ ảnh hưởng đến nhiều yếu tố như liên quan sức khỏe, nội tiết và chức năng sinh sản của nữ bệnh nhân.
Bệnh này do virus tấn công các tế bào thần kinh hoặc các khối u (thường là u quái buồng trứng chứa mô tế bào thần kinh) phóng thích kháng thể NMDA.
Kháng thể này tấn công hệ thần kinh trung ương và làm tổn thương não bộ ở nhiều mức độ khác nhau. “Đối với nữ bệnh nhân mới 17 tuổi, điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, khi mổ cho bệnh nhân, chúng tôi đặc biệt cân nhắc chức năng sinh sản sau này, nên chúng tôi quyết định trữ trứng cho bệnh nhân. Chúng tôi trữ 8 mẫu mô cho bệnh nhân sau khi bệnh nhân quyết định phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng”, bác sĩ Ngọc Khánh cho biết thêm.
Các bác sĩ chỉ định cho theo dõi định kỳ khi u còn nhỏ, can thiệp khi u trên 5cm hoặc kích thước nhỏ nhưng xảy ra tình trạng xoắn, nghi ngờ ung thư… Phẫu thuật u còn nhỏ sẽ ảnh hưởng khả năng sinh sản sau này của phụ nữ.
TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy khuyến cáo, bệnh viêm não tự miễn NMDAR thường gặp ở phụ nữ trẻ, đặc biệt người có u quái buồng trứng. Bệnh có tỉ lệ tử vong rất cao 100% nếu không được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Việc điều trị khó khăn, phức tạp, chi phí cao nếu bệnh nhân rơi vào tình trạng nặng. Do đó, cần phải tầm soát kháng thể NMDA ở phụ nữ được phát hiện u buồng trứng, xây dựng phác đồ chẩn đoán và điều trị quốc gia. Người dân được khuyến cáo chú ý phát hiện sớm căn bệnh này khi người thân thay đổi thói quen, tinh thần, giảm trí nhớ mà không rõ lý do hay vận động bất thường không chủ ý, lên cơn co giật không rõ lý do.
Nguyễn Lành
